Gununglingkung jeung Cicurug Pamerangan
Gunung Lingkung ayana di kaléreun Jampang Kulon, kiduleun
Léngkong. Dina taun 1930-an nepi ka taun 1942, Gununglingkung masih kénéh leuweung geledegan nu pinuh ku
tatangkalan baradag tur raweuy ku areuy. Kiwari loba tangkal baradag tinggal
tunggul balas dituaran ku jalma. Padahal saéstuna masarakat Jampang Kulon
mikabutuh Gununglingkung. Naon sababna?
Subur makmurna Jampang Kulon gumantung Gununglingkung.
Sawah nu aya di Jampang Kulon caina ti wahangan nu ngamalirna ti
Gununglingkung. Ieu cai ngamalirna ka belah kidul, nya éta ka Cikarang jeung
Ciwaluran. Ciletuh ngamalirna ka belah kulon nyaian sawah nu aya di Ciwaru,
Ciemas.
Wahangan nu aya di beh kalér ngamalirna ngaliwatan
Kacamatan Léngkong nu brasna ka sagara kidul nya éta; wahangan Ciléngkong,
Cikalér jeung Cikaso. Ciléngkong jeung Cikalér bobojongna di Cikaso. Sok sanajan
di hilireun Cikaso caina teu diamalirkeun pikeun nyawah, tapi loba méré manpaat
pikeun masarakat Jampang Kulon. Harita mah di wahangan téh loba laukan, malah
buhaya ogé nyampak, malah saupama meunang buhaya, kulitna téh sok diala tuluy
dijual ka Jakarta. Harita Wahangan Cikaso digunakeun keur jalan cai dina ngangkut
hasil bumi ti Muara Gedé nu dijualna ka tempat séjén.
Hanjakal, kiwari Gununglingkung geus gunul balas
dituaran ku jalma, balukarna karasa pisan ku masarakat nalika nyanghareupan
usum halodo. Dina taun 1976, kungsi wahangan saraat tug nepi ka ratusan héktar
sawah nandangan kagaringan.
Anu bakal dicaritakeun didieu nya éta Gununglingkung
jeung daérah disabudeureunana dina taun 1930-an.
Mangsa harita, méh unggal masarakat di Jampang Kulon,
boh budak, boh kolot tangtu nyaho kana cacandran (ramalan) Gununglingkung.
Nalika kolot keur ngariung ngawangkong dina hiji patempatan, ti éta tempat téh katempo
sakuliahna. Tangtu aya nu nyarita, “Éndahna Gununglingkung. Barudak, numutkeun
cacandran, itu leuweung nu ku urang katempo, hiji mangsa mah bakal dijadikeun tempat
pangungsian sarta tempat keur panyumputan. Lamun éta kajadian henteu kaalaman ku
urang, nya bisa ku anak incu kahareupna. Pokona masarakat Jampang Kulon. Éta
kajadian bakal karandapan, saupama Jampang Kulon dijadikeun tempat perang, sarta
saupama Jampang Kulon kadatangan musuh. Teuing saha musuhnana mah.”
Jampang Kulon katelah ogé Cicurug Pamerangan, sabab
numutkeun cacandran jaganing géto ieu tempat bakal jadi lahan perang.
Pamerangan asal tina kecap perang nu hartina diadu hiji kakuatan nagara jeung
nagara séjén sarta ngagunakeun sagala akal jeung pangabisa.
Saupama ditanyakeun saha nu ngamimitina ngucapkeun ieu
cacandran, dijawabna, “Cacandran mimitina ti karuhun, geus aya ti baheulana.
Geus wé, urang mah teu kudu nanyakeun timana jujutanana”
Nalika Walanda ngalawan Jepang dina perang dunya ka
dua. Sok aya jalma anu nyarita kieu, “Sigana ayeuna Cicurug bakal dipaké tempat
perang, jeung urang bakal ngungsi ka Gununglingkung. Moal henteu Jepang téh datangna
ti béh kidul. Boa jepang bakal asupna ti Ujung Genténg?”
Tapi nepi ka Walada nyerah ka Jepang, nepi ka Jepang
asup ka Jampang Kulon, malah nepi ka ngarakrak ka laut kidul, tapi gening taya
kajadian nanaon. Maksudna masarakat tetep cicing di tempatna séwang-séwangan.
Teu buktina éta cacandran, ngabalukarkeun sawaréh jalma mimiti leungit
kapercayaan kana éta cacandran. Tapi aya ogé anu nétélakeun, “Yén tacan nepi
kana ugana.”
Kira-kira dina taun 1943, di Jampang Kulon loba tantara
Jepang. Harita Jampang Kulon dijadikeun daérah pertahanan militer. Di béh
kidul, di Gunungbatu, diwangun bénténg anu dilengkepan ku radar nya éta ayana di
tapel wates antara Kacamatan Jampang Kulon jeung Suradé. Éta tempat digunakeun ku tantara Jepang pikeun nyanghareupan musuh,
saupama datangna ti sagara Kidul.
Aya saregu heiho di puncak Pasirpogor, nu ayana ditengah-tengah
dayeuh Jampang Kulon. Anu katelah heiho kansiso (pengawas). Pancénna nya éta
nempoan kaayaan di sabudeureun Jampang Kulon, bisi sawaktu-waktu aya nu nyusup.
Ti Pasirpogor éta, saupama nempo ka belah kidul tangtu bakl ketempo sagara
kidul, sarta saupaama nempo ka bélah wéta
tangtu bakal katempo Gununglingkung.
Di Suradé nyampak sabatalyon tantara Péta nu dipingpinna
ku Daidanco Abdullah bin Enoch ti Cianjur. Ku ayana pertahanan samodél diluhur,
mimiti aya deui kapercayaan masarakat kana éta cacandran nu méh leungit
kapopohokeun. Tapi sanggeusna lila ngadagoan, nepi ka Jepang di éléhkeun ku
Sekutu dina taun 1945, nepi ka dibubarkeunana Péta ti Suradé, sarta nepi ka ingkahna tantara Jepang ti Jampang Kulon, angger
wé taya kajadian nanaon.
Dina taun 1945-1946 urang Jampang Kulon geus poho kana
cacandran tadi, sabab geus méh sabaraha kali sangkaan teu meneran waé.
Dina taun 1947, pertahanan antara Sukabumi – Cianjur
jeung Sukabumi – Bogor bobol. Tantara urang kapaksa ngungsi ka tempat nu
nyingkur malah mah nepi ka Jampang Kulon, ka deukeut sagara kidul. Tantara
Walanda angger ngudag, tug nepi ka tantara Walanda ogé nepi ka Jampang Kulon.
Harita di Jampang Kulon geus pinuh ku tantara pajuang
Republik Indonesia. Salasahiji pamingpina nya éta Brigadir Jéndral Saptaji. Harita
perang lumangsung di éta Curug Pamerangan, ieu kajadian kayaning nu disebutkeun
cacandran di luhur. sanggeusna kajadian harita, masarakat Jampang Kulon inget deui
kana cacandran jeung tumuwuh deui kapercayaan kana cacandran Cicurug Pamerangan
jeung Gununglingkung.
(Ahmad Kudsi)
